Azərbaycan Respublikasının Cinayət-Prosessual Məcəlləsində dəyişikliklər edilməsi haqqında

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU

Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 94-cü maddəsinin I hissəsinin 6-cı bəndini rəhbər tutaraq qərara alır:

Azərbaycan Respublikasının Cinayət-Prosessual Məcəlləsində (Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2000, No– 8, (II kitab), maddə 585; 2001, No– 7, maddə 455; 2002, No– 1, maddə 9, No– 5, maddə 233, No– 8, maddə 463; 2003, No– 6, maddə 276; 2004, No– 5, maddə 321, No– 7, maddə 505, No– 8, maddə 598, No– 10, maddə 761, No– 11, maddə 890; 2005, No– 1, maddə 4, No– 4, maddə 278, No– 6, maddə 462, No– 8, maddə 686, No– 10, maddə 874, No– 12, maddə 1079; 2006, No– 1, maddə 3, No– 2, maddə 64, No– 5, maddə 390, No– 10, maddə 847, No– 11, maddə 929, No– 12, maddə 1032; 2007, No– 2, maddələr 65, 68, No– 6, maddə 560, No– 7, maddə 712, No– 8, maddə 756, No– 11, maddə 1049, No– 12, maddə 1221; 2008, No– 6, maddə 462, No– 7, maddələr 606, 607, No– 12, maddələr 1045, 1049; 2009, No– 5, maddə 315, No– 7, maddə 517, No– 12, maddə 966; 2010, No– 3, maddələr 171, 173, 178, No– 7, maddə 593, No– 12, maddə 1058; 2011, No– 6, maddə 480, No– 7, maddələr 589, 599; 2012, No– 7, maddə 674, No– 11, maddə 1062, No– 12, maddə 1215; 2013, No– 2, maddə 77, No– 6, maddələr 616, 626, No– 7, maddə 786, No– 11, maddə 1265, No– 12, maddə 1493; 2014, No– 2, maddələr 90, 102, No– 4, maddələr 328, 344, No– 6, maddə 600, No– 11, maddələr 1354, 1362; 2015, No– 4, maddə 342, No– 5, maddə 511, No– 11, maddələr 1270, 1288; 2016, No– 2, (II kitab), maddə 218; Azərbaycan Respublikasının 2016-cı il 30 sentyabr tarixli 328-VQD nömrəli Qanunu) aşağıdakı dəyişikliklər edilsin:

1. 29.2-ci maddə aşağıdakı redaksiyada verilsin:
“29.2. İşin qanuni hakimin icraatından əsassız götürülməsi və ya bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla məhkəmə aidiyyətinin dəyişdirilməsi qadağandır.”.

2. 41.5-ci maddədə “halları” sözü “bəraətverici əsasları” sözləri ilə əvəz edilsin.

3. 53-cü maddə üzrə:
3.1.  53.1.7-ci maddədə “kassasiya instansiyası məhkəməsi” sözləri “məhkəmə” sözü ilə əvəz edilsin.
3.2. 53.3.1-ci maddədə “yalnız” sözü “böyük ictimai təhlükə törətməyən cinayətlərə dair işlər üzrə cinayət işinin başlanılmasından 1 (bir) ay, az ağır, ağır və xüsusilə ağır cinayətlərə dair işlər üzrə” sözləri ilə əvəz edilsin.
3.3. 53.3.5-ci maddədə “kassasiya instansiyası məhkəməsinin” sözləri “məhkəmənin” sözü ilə əvəz edilsin.

4. 65.4-cü maddədə “qərarı mülki işə” sözlərindən sonra “, inzibati və ya iqtisadi mübahisəyə” sözləri əlavə edilsin.

5. 65.7-ci maddədə “iş” sözündən sonra “, inzibati və ya iqtisadi mübahisə” sözləri əlavə edilsin.

6. Aşağıdakı məzmunda 123-1-ci maddə əlavə edilsin:
“Maddə 123-1. İnsan alverinin qurbanına bərpa və fikirləşmə müddətinin verilməsi
Törədilmiş və ya hazırlanan cinayət haqqında məlumatlara baxarkən təhqiqat orqanının əməkdaşı, müstəntiq və ya ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokuror insan alverinin qurbanına öz vəziyyətini bərpa etmək, cinayətkarların təsirindən yayınmaq və cinayət təqibi orqanları ilə əməkdaşlıq etmək barədə düşünülmüş qərar qəbul etmək üçün 30 gün bərpa və fikirləşmə müddətinin verilməsi barədə qərar qəbul edir.”.

7. 142.2-ci maddədə “işlər” sözü “iş, inzibati və ya iqtisadi mübahisə” sözləri ilə əvəz edilsin.

8. Aşağıdakı məzmunda 159.10-cu maddə əlavə edilsin:
“159.10. Bu Məcəllənin 303 və ya 318.2-ci maddələrinə əsasən ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurora qaytarılmış cinayət işləri üzrə təqsirləndirilən şəxsin bu Məcəllənin 159.7—159.9-cu maddələrində göstərilən həbsdə saxlanılma müddətləri  başa çatdıqda, məhkəmə tərəfindən həbsdə saxlanılma müddəti bu Məcəllənin 159.2-ci maddəsinin tələblərinə riayət etməklə uzadıla bilər.”

9. 207.4-cü maddədə “hadisə yerinə baxış keçirə” sözləri “bu maddə ilə nəzərdə tutulmuş istintaq və digər prosessual hərəkətlərini apara” sözləri ilə əvəz edilsin və “edilməsi” sözündən sonra “, habelə cinayət törətməkdə şübhələnildiyinə görə tutulmuş şəxsə münasibətdə bu Məcəllənin 90.11.2—90.11.5-ci maddələrində müəyyən edilmiş vəzifələrin yerinə yetirməsi ilə bağlı həyata keçirilən prosessual hərəkətlər” sözləri əlavə edilsin.

10. 217.1-ci maddədə “(hadisə yerinə baxış keçirilməsindən və ekspertiza təyin edilməsindən başqa bütün istintaq hərəkətləri daxil olmaqla)” sözləri “(bu Məcəllənin 207.4-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş prosessual hərəkətlər istisna olmaqla)” sözləri ilə əvəz edilsin.

11. Aşağıdakı məzmunda 218.12-ci maddə əlavə edilsin:
“218.12. Bu Məcəllənin 303 və ya 318.2-ci maddələrinə əsasən ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən  prokurora qaytarılmış cinayət işi üzrə bu Məcəllənin 218.10 və ya 218.11-ci maddələrində göstərilən ibtidai istintaq müddətləri qurtardıqda, Azərbaycan Respublikasının Baş prokuroru tərəfindən iş üzrə ibtidai istintaq müddətləri bu Məcəllənin 218.8 və 218.9-cu maddələrinin tələblərinə riayət etməklə bir dəfə uzadıla bilər.”

12. 236-cı maddə üzrə:
12.1. 236.3-cü maddədə “azı 2 (iki) hal şahidi  iştirak edir” sözləri “hal şahidləri  iştirak edə bilər” sözləri ilə əvəz edilsin.
12.2. 236.4-cü maddəyə aşağıdakı məzmunda üçüncü cümlə əlavə edilsin:
“Hadisə yerinin baxışı zamanı azı 2 (iki) hal şahidi iştirak etmədikdə video çəkilişdən istifadə məcburidir.”

13. 244.1-ci maddədə “azı 2 (iki) hal şahidinin  iştirakı məcburidir” sözləri “hal şahidləri  iştirak edə bilər” sözləri ilə əvəz edilsin.

14. 245.3-cü maddəyə aşağıdakı məzmunda ikinci cümlə əlavə edilsin:
“Axtarış və ya götürmə zamanı azı 2 (iki) hal şahidi iştirak etmədikdə video çəkilişdən istifadə məcburidir.”

15.  246-cı maddə üzrə:
15.1. 246.3-cü maddə aşağıdakı redaksiyada verilsin:
“246.3. Şəxsi axtarış və götürmə zamanı video çəkilişdən istifadə edilmədikdə barəsində şəxsi axtarış və götürmə aparılan şəxslə eyni cinsdən olan azı 2 (iki) hal şahidinin iştirakı məcburidir.”
15.2. Aşağıdakı məzmunda 246.4-cü maddə əlavə edilsin:
“246.4. Şəxsi axtarış və götürmə zamanı şəxsin soyundurulması zərurəti yarandığı halda video çəkilişdən istifadəyə yol verilmir. Bu halda şəxsi axtarış və götürmə müstəntiqin tapşırığı ilə barəsində həmin istintaq hərəkəti aparılan şəxslə eyni cinsdən olan şəxslərin iştirakı ilə aparılır.”

16. 247.1.5-ci maddədə “olduqları yer”, 247.1.6-cı maddədə “məlumat”, 247.1.7-ci maddədə “qeyd” sözlərindən sonra hər üç halda “(yalnız hal şahidlərinin iştirak etdiyi halda)” sözləri əlavə edilsin.

17.  318-ci maddə üzrə:
17.1. 318.2-ci maddə aşağıdakı redaksiyada verilsin:
“318.2. Məhkəmə baxışı zamanı təqsirləndirilən şəxsin hərəkətlərində daha ağır cinayətin əlamətlərinin mövcudluğu müəyyən edildikdə, dövlət ittihamçısının vəsatəti əsasında məhkəmə irəli sürülmüş ittiham üzrə cinayət işinin və ya məhkəməyədək sadələşdirilmiş icraat materiallarının baxılmasına xitam verilməsi və təqsirləndirilən şəxsə başqa ittihamın irəli sürülməsi məsələsinə baxılması üçün işin ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurora qaytarılması barədə əsaslandırılmış qərar çıxarır. Məhkəmə baxışı zamanı tÓ™qsirlÓ™ndirilÓ™n şəxsin hərəkətlərində daha ağır cinayətin əlamətlərinin mövcudluğu barədə zərər çəkmiş şəxsin və ya onun qanuni nümayəndəsinin vəsatəti əsasında məhkəmə bu maddədə nəzərdə tutulmuş qaydada qərar çıxara bilər.”
17.2. Aşağıdakı məzmunda 318.2-1 — 318.2-4-cü maddələr əlavə edilsin:
“318.2-1. Bu Məcəllənin 318.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş qərar çıxarıldıqda, məhkəmə həbsdə saxlanılan təqsirləndirilən şəxs barəsində həbsdə saxlama müddətinin müəyyən edilməsi məsələsinə baxmalıdır.
318.2-2. Təqsirləndirilən şəxsə qarşı başqa ittihamın irəli sürülməsi məsələsinə baxılması üçün ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurora qaytarılmış cinayət işi və ya məhkəməyədək sadələşdirilmiş icraat materialı üzrə bu Məcəllə ilə müəyyən edilmiş qaydada ibtidai araşdırma aparıla bilər. Bu halda ibtidai araşdırma müddəti həmin iş prokurorluğa daxil olduğu vaxtdan əvvəllər aparılmış məhkəməyədək icraat zamanı hesablanmış müddətə əlavə olaraq hesablanır.
318.2-3. Cinayət işi və ya məhkəməyədək sadələşdirilmiş icraat materialı üzrə toplanmış sübutlar təqsirləndirilən şəxsə qarşı başqa ittihamın irəli sürülməsi və işin aidiyyəti məhkəməyə göndərilməsi üçün kifayət hesab edildikdə bu Məcəllənin 284—297-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş tələblər yerinə yetirilməlidir. Bu halda cinayət işi və ya məhkəməyədək sadələşdirilmiş icraat materialı məhkəməyə daxil olduqda məhkəmə icraatı bu Məcəllənin 298-ci maddəsinin tələblərinə uyğun olaraq məhkəmənin ilkin hərəkətləri ilə başlayır.  
318.2-4. Cinayət işi və ya məhkəməyədək sadələşdirilmiş icraat materialı üzrə təqsirləndirilən şəxsə qarşı başqa ittihamın irəli sürülmədiyi hallarda həmin iş müvafiq məhkəməyə ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurorun əsaslandırılmış qərarı ilə göndərilir. Bu halda məhkəmə bu Məcəllənin 318.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş qərarı ləğv etməklə məhkəmə baxışını təzələyir və baxışın davam etdirilməsi bu Məcəllə ilə müəyyən edilmiş qaydada həyata keçirilir.”

18. Aşağıdakı məzmunda 358.3-cü maddə əlavə edilsin:
“358.3. Məhkəmə baxışının nəticələrinə dair məhkəmənin yekun qərarı bir neçə təqsirləndirilən şəxs barəsində çıxarıldıqda, həmin yekun qərar barəsində apellyasiya qaydasında protest və ya şikayət verilməmiş şəxsə münasibətdə və yalnız ona aid hissədə bu Məcəllənin 384.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş müddətin başa çatdığı vaxtdan sonrakı gün qanuni qüvvəyə minir.”

19. 391.12-ci maddədə “qərarlarından” sözündən sonra “(bu Məcəllənin 391.3.4-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş qərar istisna olmaqla)” sözləri əlavə edilsin.

20. 410.1.1-ci maddəsində “391.3” rəqəmindən sonra “(bu Məcəllənin 391.3.4-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş qərar istisna olmaqla)” sözləri əlavə edilsin.

21. 520-ci maddə üzrə:
21.1. 520.6.6-cı maddədə “şəxslərə” sözündən sonra “dərhal” sözü əlavə edilsin.
21.2. Aşağıdakı məzmunda 520.6-1-ci maddə əlavə edilsin:
“520.6-1. Hökmün və ya məhkəmənin digər yekun qərarının icrası qaydasında məsələlərə dair məhkəmənin qərarı bu Məcəllənin 520.1-ci maddəsində göstərilən müddət daxilində çıxarılmalı və qərarın surəti elan edildiyi vaxtdan 3 (üç) gündən gec olmayaraq bu Məcəllənin 520.2-ci maddəsində göstərilən şəxslərə verilməlidir.”

İlham Əliyev
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 29 noyabr 2016-cı il
No– 439-VQD